Assessment

แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ระดับชั้นมัธยมศึกษา ปีการศึกษา 2558

โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา (LAMPLAIMAT PATTANA SCHOOL)

แนวทางการวัดและประเมินผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ มีขั้นตอน ดังนี้

1. ศึกษาหลักสูตร มาตรฐาน และผลการเรียนรู้ที่คาดหวังในแต่ละชั้น ศึกษาว่าน้ำหนักของแต่ละสาระว่ามีมากน้อยเพียงใด จากนั้นลำดับเนื้อหาที่จะสอน 

2. กำหนดสิ่งที่จะประเมิน ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 อย่าง ได้แก่ ประเมินความเข้าใจด้านเนื้อหา ประเมินด้านการคิด และประเมินความพยายาม

3. กำหนดองค์ประกอบที่จะให้คะแนนในแต่ละด้านที่ต้องการประเมิน ซึ่งจะนำมาสู่นำมาสู่การตัดสินผลการเรียน(ให้เกรด) แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ
1) ประเมินความเข้าใจด้านเนื้อหา 
- กำหนดคะแนนจากการประเมินความเข้าใจจากการทำกิจกรรมในชั้นเรียน ได้แก่ ใบงาน สมุด จากการเรียนในแต่ละสาระ น้ำหนักในการให้คะแนน 20% เครื่องมือที่ใช้ในการประเมิน คือ แบบประเมินโดยใช้เกณฑ์ Rubric
- กำหนดคะแนนจากชิ้นงาน ซึ่งมีน้ำหนักในการให้คะแนนประมาณ 20% เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินคือชุดประเมินความรู้ทางคณิตศาสตร์
2) ประเมินด้านการคิด 
- กำหนดคะแนนจากการประเมินการคิดของนักเรียน น้ำหนักในการให้คะแนน 40% เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินคือ แบบประเมินโดยใช้เกณฑ์ Rubric
3) ประเมินความพยายาม
- กำหนดคะแนนจากความพยายาม น้ำหนักในการให้คะแนนประมาณ 20% เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินคือ แบบประเมินโดยใช้เกณฑ์ Rubric

สัดส่วนน้ำหนักคะแนน (100 )

การจัดทำผังความคิด (Web) เพื่อเชื่อมโยงหน่วยกับเป้าหมายระดับชั้น และวิเคราะห์ตัวชี้วัดของหน่วยโครงงานที่สอดคล้องกับมาตรฐานของหลักสูตรแกนกลาง

ครูเชื่อมโยงTopic กับเป้าหมายระดับชั้นและกำหนดตัวชี้วัดตามมาตรฐานของหลักสูตรแกนกลางมีวัตถุประสงค์เพื่อ
1) เพื่อให้ครูได้ทราบว่าTopic ที่จะสอนมีความสัมพันธ์กับเป้าหมายในระดับชั้นอะไรบ้าง 

                2) เพื่อให้ครูกำหนดมาตรฐานและตัวชี้วัดที่จะต้องผ่านในหลักสูตรการศึกษาแกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในการจัดการเรียนรู้ Topic ที่ผู้เรียนจะเรียนรู้ ซึ่งครูจะกำหนดตัวชี้วัดในแต่ละTopic และจับโยงเข้ากับมาตรฐานการเรียนรู้ในTopic นั้น ทั้งนี้เพื่อให้ง่ายต่อการประเมินและการให้ผลการเรียน
3) เพื่อให้ครูได้ออกแบบกิจกรรมการสอนทั้ง 10 สัปดาห์ให้สอดคล้องกับตัวชี้วัดแต่ละกลุ่มสาระที่กำหนดไว้

 แนวทางการประเมิน ใช้หลักการประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment)

                โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา ใช้หลักการประเมินตามสภาพจริง โดยใช้วิธีการประเมินที่หลากหลาย เช่น การประเมินจากชิ้นงานหรือภาระงานที่เป็นหลักฐาน/ร่องรอย ว่านักเรียนบรรลุมาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัดในหน่วยการเรียนรู้นั้นๆ ซึ่งชิ้นงาน/ภาระงานอาจเกิดจากครูผู้สอนกำหนดให้ หรืออาจให้ผู้เรียนร่วมกัน ซึ่งจะประเมินด้านความรู้ ทักษะและคุณลักษณะ เครื่องมือในการประเมินใช้เกณฑ์Rubric

ดังรายละเอียดต่อไปนี้
            1) ประเมินจากชิ้นงานที่ผู้เรียนได้แสดงให้เห็นถึงพฤติกรรมที่แสดงว่าเข้าใจดังนี้
                                1.1 งานเขียน เช่น เรียงความ จดหมาย โคลงกลอน การบรรยาย การเขียนตอบ ฯลฯ
                                1.2 ภาพ/แผนภูมิ เช่น นิทาน การ์ตูนช่อง Mind Mapping แผนผัง แผนภูมิ วาดภาพ ชาร์ตกราฟ ตาราง ฯลฯ
                                1.3 สิ่งประดิษฐ์ เช่น งานประดิษฐ์ งานแสดงนิทรรศการ หุ่นจำลอง ฯลฯ
            2)  ภาระงานได้แก่ การพูด/การนำเสนอปากเปล่า เช่น การท่อง (บทเพลง บทกลอน กวี อาขยาน) การอ่าน กล่าวรายงาน โต้วาที ร้องเพลง สัมภาษณ์ บทบาทสมมุติ เล่นดนตรี การละคร การเคลื่อนไหวร่างกาย ฯลฯ  งานที่มีลักษณะผสมผสานชิ้นงาน/ภาระงาน ได้แก่ การทดลอง การสาธิต ละคร วีดีทัศน์ ฯลฯ

เกณฑ์การประเมิน (Rubrics)

                1.ด้านความรู้ (Knowledge)

ด้าน	ระดับคุณภาพ
	1	2	3	4
แก่นของเรื่อง	- ตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนรู้	- ตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนรู้ - แสดงออกว่าเข้าใจในประเด็นที่หลากหลาย เช่น การอธิบาย การให้เหตุผลประกอบ	- ตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนรู้ - แสดงออกว่าเข้าใจในประเด็นที่หลากหลาย เช่น การอธิบาย การให้เหตุผลประกอบ -  แสดงออกถึงวิธีการแก้ปัญหาที่หลากหลายผ่านชิ้นงานที่หลากหลายและนำเสนอให้ผู้อื่นเข้าใจได้	- ตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนรู้ - แสดงออกว่าเข้าใจในประเด็นที่หลากหลาย เช่น การอธิบาย การให้เหตุผลประกอบ -  แสดงออกถึงวิธีการแก้ปัญหาที่หลากหลายผ่านชิ้นงานที่หลากหลายและนำเสนอให้ผู้อื่นเข้าใจได้ -  เข้าใจและอธิบายเป้าหมายหลักของเรื่องที่เรียนรู้และเชื่อมโยง มองเห็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ความรู้ที่จำเป็น ( ทักษะศตวรรษที่21 ) การประกอบการ เศรษฐศาสตร์	มองเห็นภาพหรือเป้าหมายของชิ้นงานต่อทรัพยากรที่มีอยู่	ใช้ทรัพยากรที่มี(ต่อภาระงาน /ชิ้นงาน)เพื่อให้เกิดชิ้นงานอย่างคุ้มค่า	วิเคราะห์ สังเคราะห์เป้าหมาย วางแผนการทำงานได้อย่างเป็นระบบ	ร่วมมือกับผู้อื่นเพื่อกำหนดเป้าหมาย วางแผนและปฏิบัติงานเพื่อส่วนรวม
สิ่งแวดล้อมและทรัพยากร	ใช้ทรัพยากรได้เหมาะสมกับชิ้นงานและภาระงาน	ใช้ทรัพยากรเหมาะสมกับชิ้นงาน/ภาระงานได้อย่างคุ้มค่า	- ใช้ทรัพยากรคุ้มค่าเหมาะสมกับชิ้นงานและภาระงาน - ชิ้นงานและภาระงานมีคุณภาพ	วางแผนการทำงานได้อย่างเป็นระบบกับทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมที่มีอยู่
ความเป็นพลเมือง วัฒนธรรม ประเพณี	- รู้บทบาทหน้าที่ของตนเอง - รับผิดชอบต่อตนเอง	-  รู้บทบาทหน้าที่ของตนเองต่อครอบครัว  ชุมชน  และสังคม - รับผิดชอบต่อตนเองและสิ่งอื่นๆ - เคารพตนเอง  และผู้อื่น	-  รู้บทบาทหน้าที่ของตนเองต่อครอบครัว  ชุมชน  และสังคม - รับผิดชอบต่อตนเองและสิ่งอื่นๆ - เคารพตนเอง  และผู้อื่น - มีเป้าหมายที่ดีงามต่อตนเอง	-  รู้บทบาทหน้าที่ของตนเองต่อครอบครัว  ชุมชน  และสังคม - รับผิดชอบต่อตนเองและสิ่งอื่นๆ - เคารพตนเอง  และผู้อื่น - มีเป้าหมายที่ดีงามต่อตนเองและสิ่งอื่น - สืบสาน  ถ่ายทอดประเพณีวัฒนธรรมของตนเอง - มีความพอดี  พอใจในการดำรงตนในสังคม
สุขภาพ	มีทักษะขั้นพื้นฐานในการดูแลตนเอง (กิจวัตรประจำวัน)	มีทักษะขั้นพื้นฐานในการดูแลตนเอง สามารถเลือกสิ่งที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต (เลือกอุปกณ์เหมาะกับงาน ดูแลความปลอดภัยขณะทำงาน กินอาหารที่มีประโยชน์ เลือกใช้สื่อเหมาะสม	มีทักษะขั้นพื้นฐานในการดูแลตนเอง สามารถเลือกสิ่งที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต รวมทั้งสามารถหาแนวทางป้องกันอันตรายต่อสุขภาพของตนเองและผู้อื่น	-  ผลิตหรือเลือกสิ่งที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต - ใช้ความสามารถที่มีอยู่ได้อย่างเต็มศักยภาพ - รู้เท่าทันและรู้จักป้องกันรักษาตนเองให้ปลอดภัยจากสิ่งต่างๆ  - มีวิจารณญาณในการบริโภคสิ่งต่างๆ เช่น  อาหาร  สื่อ  - ดูแลรักษาให้มีสุขภาพกายและใจที่แข็งแรง - เกิดเจตจำนงที่ดีต่อการใช้ชีวิต

            2. ด้านทักษะ (Skill)

ทักษะ	ระดับ
	1	2	3	4
ทักษะชีวิต - เป้าหมาย - การสร้างทางเลือก/การเลือก - วางแผน - รับผิด รับชอบ - ยืดหยุ่น	- มีเป้าหมายและสามารถกำหนดเป้าหมายในการทำงานได้ - ทำงานอย่างมีเป้าหมายและวางแผนในการทำงาน	- มีเป้าหมายและสามารถกำหนดเป้าหมายในการทำงานได้ - ทำงานอย่างมีเป้าหมายและวางแผนในการทำงาน - สามารถสร้างทางเลือกในการทำงานและเลือกสิ่งที่เหมาะสมในการเรียนรู้และการทำงานได้	- มีเป้าหมายและสามารถกำหนดเป้าหมายในการทำงานได้ - ทำงานอย่างมีเป้าหมายและวางแผนในการทำงาน - สามารถสร้างทางเลือกในการทำงานและเลือกสิ่งที่เหมาะสมในการเรียนรู้และการทำงานได้ - กล้ารับผิด รับชอบต่อการเรียนรู้และงานที่ทำ	- มีเป้าหมายและสามารถกำหนดเป้าหมายในการทำงานได้ - ทำงานอย่างมีเป้าหมายและวางแผนในการทำงาน - สามารถสร้างทางเลือกในการทำงานและเลือกสิ่งที่เหมาะสมในการเรียนรู้และการทำงานได้ - กล้ารับผิด รับชอบต่อการเรียนรู้และงานที่ทำ - มีความยืดหยุ่นต่อการเรียนรู้ การทำงานเพื่อให้ได้เครื่องในการแก้ปัญหาที่หลากหลาย
ทักษะการสื่อสาร - การรับสาร - การส่งสาร	- มีเป้าหมายในการส่งสารและเลือกรับสารภายใต้บริบทที่แตกต่างกัน	- มีเป้าหมายในการส่งสารและเลือกรับสารภายใต้บริบทที่แตกต่างกันอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความถูกต้องชัดเจนในการสื่อความหมายทั้งการพูด การเขียน และการแสดงออก	- มีเป้าหมายในการส่งสารและเลือกรับสารภายใต้บริบทที่แตกต่างกันอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความถูกต้องชัดเจนในการสื่อความหมายทั้งการพูด การเขียน และการแสดงออก - เข้าใจและสามารถสรุปความรู้ คุณค่า ทัศนคติ จากสิ่งที่ได้ฟัง สิ่งที่ได้เรียนรู้และนำไปใช้ได้	- มีเป้าหมายในการส่งสารและเลือกรับสารภายใต้บริบทที่แตกต่างกันอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความถูกต้องชัดเจนในการสื่อความหมายทั้งการพูด การเขียน และการแสดงออก - เข้าใจและสามารถสรุปความรู้ คุณค่า ทัศนคติ จากสิ่งที่ได้ฟัง สิ่งที่ได้เรียนรู้และนำไปใช้ได้ - สามารถนำเสนอสิ่งที่เรียนรู้ให้ผู้อื่นเข้าใจผ่าน กิจกรรมที่หลากหลายในรูปแบบต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทักษะการจัดการข้อมูล  - การรวบรวมข้อมูล  - การนำไปใช้	- มีการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการที่หลากหลาย - จำแนกและจัดหมวดหมู่สาเหตุของปัญหาได้ถูกต้องเหมาะสม	- มีการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการที่หลากหลาย - จำแนกและจัดหมวดหมู่สาเหตุของปัญหาได้ถูกต้องเหมาะสม - มีการจัดลำดับความสำคัญสาเหตุของปัญหาได้อย่างสมเหตุสมผล	- มีการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการที่หลากหลาย - จำแนกและจัดหมวดหมู่สาเหตุของปัญหาได้ถูกต้องเหมาะสม - มีการจัดลำดับความสำคัญสาเหตุของปัญหาได้อย่างสมเหตุสมผล - มีการจัดกลุ่มความรู้ ข้อมูล ข่าวสาร   ที่ได้จากการสืบค้น จำแนกเป็นประเด็นความรู้เดิม กับประเด็นที่เป็นความรู้ใหม่ หรือนำเสนอประเด็นที่เป็นสาระสำคัญได้อย่างสอดคล้องน่าเชื่อถือ	- มีการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการที่หลากหลาย - จำแนกและจัดหมวดหมู่สาเหตุของปัญหาได้ถูกต้องเหมาะสม - มีการจัดลำดับความสำคัญสาเหตุของปัญหาได้อย่างสมเหตุสมผล - มีการจัดกลุ่มความรู้ ข้อมูล ข่าวสาร   ที่ได้จากการสืบค้น จำแนกเป็นประเด็นความรู้เดิม กับประเด็นที่เป็นความรู้ใหม่ หรือนำเสนอประเด็นที่เป็นสาระสำคัญได้อย่างสอดคล้องน่าเชื่อถือ -สามารถนำข้อมูลมาใช้ในการเรียนรู้และแก้ปัญหาสิ่งที่อยากเรียนรู้ได้
ทักษะการอยู่ร่วมกัน - ทำงานเป็นทีม - สัมพันธภาพ - เรียนรู้ร่วมกัน	- มีทักษะในการติดต่อสื่อสารและสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล  เรียนรู้และทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ	- มีทักษะในการติดต่อสื่อสารและสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเองในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม และเรียนรู้ร่วมกับกลุ่มอื่นได้	- มีทักษะในการติดต่อสื่อสารและสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเองในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม และเรียนรู้ร่วมกับกลุ่มอื่นได้ - เปิดใจกว้างยอมรับความคิดเห็น แนวคิดหรือโลกทัศน์ใหม่ๆ ของผู้อื่น มีการระดมความคิด ในการทำงาน การเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่น	- มีทักษะในการติดต่อสื่อสารและสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ - มีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเองในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม และเรียนรู้ร่วมกับกลุ่มอื่นได้ - เปิดใจกว้างยอมรับความคิดเห็น แนวคิดหรือโลกทัศน์ใหม่ๆ ของผู้อื่น มีการระดมความคิด ในการทำงาน การเรียนรู้ร่วมกับผู้อื่น - เป็นผู้นำ ผู้ตามในการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ รวมทั้งมีความรู้ความเข้าใจต่อสถานการณ์ใหม่ๆ ยอมรับความคิดและสถานการณ์ที่เกิดขึ้นและหาแนวทางแก้ไขและพัฒนาได้อย่างต่อเนื่อง
ทักษะการคิดสร้างสรรค์ - ทำงานสร้างสรรค์ - นวัตกรรมสร้างสรรค์ - นำไปใช้สร้างสรรค์	- คิดวิเคราะห์ปัญหาถึงสาเหตุและหาวิธีการแก้ไขรวมถึงคิดแยกแยะปัญหาระหว่างการสร้างชิ้นงานได้	- คิดวิเคราะห์ปัญหาถึงสาเหตุและหาวิธีการแก้ไขรวมถึงคิดแยกแยะปัญหาระหว่างการสร้างชิ้นงานได้ - คิดวางแผนการทำงานอย่างเป็นระบบ คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์อย่างมีขั้นตอน	- คิดวิเคราะห์ปัญหาถึงสาเหตุและหาวิธีการแก้ไขรวมถึงคิดแยกแยะปัญหาระหว่างการสร้างชิ้นงานได้ - คิดวางแผนการทำงานอย่างเป็นระบบ คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์อย่างมีขั้นตอน - ใช้ความคิดใหม่ๆ  วิธีการใหม่ๆในการออกแบบสร้างสรรค์ชิ้นงานเพื่อ แก้ปัญหาใหม่ๆที่ไม่เคยประสบมาก่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ	- คิดวิเคราะห์ปัญหาถึงสาเหตุและหาวิธีการแก้ไขรวมถึงคิดแยกแยะปัญหาระหว่างการสร้างชิ้นงานได้ - คิดวางแผนการทำงานอย่างเป็นระบบ คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์อย่างมีขั้นตอน - ใช้ความคิดใหม่ๆ  วิธีการใหม่ๆในการออกแบบสร้างสรรค์ชิ้นงานเพื่อ แก้ปัญหาใหม่ๆที่ไม่เคยประสบมาก่อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ - ประยุกต์ละนำไปใช้จากสิ่งที่เรียนรู้ และคิดริเริ่มวิธีการ/แนวทางใหม่ ๆ   ในการทำชิ้นงาน ภาระงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทักษะ ICT - การวิเคราะห์เลือกใช้ รับสาร ส่งสาร  - การจัดการสื่อ เทคโนโลยี	อธิบายและรู้แหล่งที่มาของข้อมูลที่หลากหลาย	- อธิบายและรู้แหล่งที่มาของข้อมูลที่หลากหลาย - เลือกใช้ และสืบค้นข้อมูลได้ตามวัตถุประสงค์	- อธิบายและรู้แหล่งที่มาของข้อมูลที่หลากหลาย - เลือกใช้ และสืบค้นข้อมูลได้ตามวัตถุประสงค์ - วิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล ได้อย่างมีวิจารณญาณและรู้เท่าทัน	-  อธิบายและรู้แหล่งที่มาของข้อมูลที่หลากหลาย - เลือกใช้ และสืบค้นข้อมูลได้ตามวัตถุประสงค์ - วิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล ได้อย่างมีวิจารณญาณและรู้เท่าทัน - ประยุกต์ใช้ทักษะ ICT เพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่

            3. ด้านคุณลักษณะ (Attribute)

ทักษะ	ระดับ
	1	2	3	4
ความพยายาม - เป้าหมาย - ลงมือทำ - ปรับปรุง พัฒนา	- มีเป้าหมายในการทำงาน - ลงมือปฏิบัติงานเพื่อเรียนรู้แก้ปัญหาสิ่งที่อยากเรียนรู้และงานที่รับมอบหมาย	- มีเป้าหมายในการทำงาน - ลงมือปฏิบัติงานเพื่อเรียนรู้แก้ปัญหาสิ่งที่อยากเรียนรู้และงานที่รับมอบหมาย	- มีเป้าหมายในการทำงาน - ลงมือปฏิบัติงานเพื่อเรียนรู้แก้ปัญหาสิ่งที่อยากเรียนรู้และงานที่รับมอบหมาย - ปรับปรุง พัฒนางาน เมื่อเกิดปัญหาแล้วหาแนวทางในการแก้ไขและพัฒนา	- มีเป้าหมายในการทำงาน - ลงมือปฏิบัติงานเพื่อเรียนรู้แก้ปัญหาสิ่งที่อยากเรียนรู้และงานที่รับมอบหมาย - ปรับปรุง พัฒนางาน เมื่อเกิดปัญหาแล้วหาแนวทางในการแก้ไขและพัฒนา - อดทนและสามารถทำงานที่สนใจ และงานที่รับมอบหมายจนสำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีการเชื่อมโยงไปสู่สาระอื่นหรือองค์ความรู้อื่น
รู้เคารพ	แสดงออกถึงความสนใจต่อกิจกรรม หรือบุคคลและสิ่งต่างๆ	แสดงออกถึงการฟังอย่างตั้งใจและมีเป้าหมาย	แสดงออกถึงการยอมรับในความคิดเห็นที่แตกต่าง ของสังคม	แสดงออกถึงการเห็นคุณค่าของสิ่งที่ดีงาม สามารถนำมาปรับใช้ให้เกิดคุณค่าทั้งต่อตนเองและผู้อื่น
การปรับตัว - รู้จักตนเอง - เห็นความสัมพันธ์ของตนเองกับผู้อื่น - เคารพยอมรับความแตกต่างหลากหลาย	- เข้าใจและรู้จักตนเอง	- เข้าใจและรู้จักตนเอง - เห็นความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับผู้อื่น	- เข้าใจและรู้จักตนเอง - เห็นความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับผู้อื่น - เคารพ ยอมรับและมองเห็นความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล สังคมและอยู่ร่วมได้	- เข้าใจและรู้จักตนเอง - เห็นความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับผู้อื่น - เคารพ ยอมรับและมองเห็นความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล สังคมและอยู่ร่วมได้ - อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข